Çok güzel bir türkü vardır. Pek çoğunuz hatırlayacaktır:
Gidiyom gidemiyom
Az doldur içemiyom
Sen benden geçtin ama
Ben senden geçemiyom...
Bu yazıyı yazarken dolanıverdi dilime. Ben de vardır bir sebebi diyerek yazının başlığını uyarladım. Belki siz de seviyorsunuzdur bu türküyü. Gönlünüze dolsun... İyi okumalar şimdiden...
Bebeklerimiz doğdu! Süt içsinler diye süt savaşları verildi. Emzirildiler (ya da emmeye çalıştılar diyelim) Belki bizim gibi mama verilmek zorunda kalındı. Geldi geçti. "Bebeklerimizin süt dışında bir şeyler yemeye başlayacağı zaman ne zaman gelecek?" derken vakit geldi çattı. "Biz çok zorlandık. Siz yorulmayın." diye hem prematüre hem de zamanında doğan bebekler için ek gıdaya geçişle ilgili bilgi deryasından yakalayıp sentezlediklerimizi paylaşacağız. Araştırıp okurken epey uykusuz kaldık. Biz kendimize kıydık, size kıyamayız... Umarız faydalı oluruz.
İşte, kısaca başımıza gelenler... Konu içinde ayrıntılı bilgi gereken yerleri, burda lafı uzatmayalım diye başka yazılarda açıklamaya çalıştık. Bağlantılara tıklayabilirsiniz... (hepsini en kısa sürede hazırlayacağım ;)
Dilimize ek gıda ya da ek gıdaya geçiş olarak yerleşmiş bu süreç. Aslında süt dışında da bu dünyada yenilebilecek besinler olduğunu öğrenmeleri için diğer yiyecekleri tatmaya başlama macerasından başka hiç bir şey değil! Bu macera hakkında bir sürü yaklaşım, bir sürü sürü doktor, uzman ve deneyimli anne fikri var:
Kimi diyor "Üçüncü, dördüncü, beşinci ayda başlanabilir."
Kimi diyor "Altıncı aydan önce olmaz."
Kimi diyor "Kaşıkla besleyin!"
Kimi diyor "Bebekleri rahat bırakın, eliyle yesin"
Kimi diyor "Pürelerle başlanır."
Kimi diyor "Ay ne o öyle bulamaç gibi. Doğal haliyle verin eline."
Kimi diyor "Boğazına kaçar"
Kimi diyor "Boğazına kaçmaz korkmayın, öğürür."
xhssxhsfhfhlskfslkjkj
Offff!!! Bir durun! Yavaş gelin! Onu oku, bunu oku derken kafalar allak bullak. Hani "her kafadan bir sesin çıktığı" durumlar... Allah, anne babalara ve o garibim bebeklere sabır versin! Bir de herkes kendi söylediğinin en doğrusu olduğunu iddia edip başkalarının karar ve uygulamalarına tukaka derken milyon kat sabır versin!
Yemin ederim bir sütümü arttırmak için bir de bu konuda savaş verirken çok zorlandım. ( Gidiyom gidemiyom geçiyom geçemiyom... ) Aslında zorlanmaya da hiç gerek yokmuş ya... Ancak biz o kadar seviyoruz ki anne babaların işine karışmayı, sanki başka türlü olamazmış da her şeyin tek bir doğrusu varmış gibi davranmayı marifet sanıyoruz. Öyle değil Annem, Babam. Gel otur, arkana yaslan, derin bir nefes al, rahatla...
Dinleyin şimdi lütfen... ( okuyorsunuz da ben konuşuyormuşum gibi yani ;)
Biz epey okuduk, araştırdık. Doktorlarımızın, uzmanların görüşleri kadar bizim için bebeklerimizin öz saygısını geliştirmek ön planda olduğu için felsefesine inandığımız yaklaşımları da gözden geçirdik. Anladık ki; herşeyden önce kesinlikle netleşmesi gereken ilk şey, ek gıdaya geçişin ne zaman başlaması gerektiği. Ne yazık ki herkesin kendince bir fikri var ve siz de duyacaksınız hepsini. Anaanneler, babaanneler, teyzeler, komşular... pek çok şey söylecek size. Nazikçe, hiç birini kırmadan tıkayın kulakları şimdilik. Premetüre bebeklerde de normal zamanda doğmuş bebeklerde de ek gıdaya geçişin ölçütleri var. İki ayrı yazı hazırlamayı uygun bulduk sizler için. Hani kimse sıkılmasın okurken ;) Ama bu yazının devamını okuyunuz lütfen, olur mu?
Prematüre Bebeklerde Ek Gıdaya Ne Zaman Başlanır?
Zamanında Doğmuş Bebeklerde Ek Gıdaya Ne Zaman Başlanır?
Biz buradan devam edelim...
Yukarıdaki bağlantılardaki yazıları okuyabilirseniz (önce ben hazırlayabilirsem tabi ;) zaten pek çok sorunuzu cevaplamış olmayı diliyoruz. Bu nedenle de biz pek çok yaklaşım inceledik. Bize en yakın gelen Montessori yaklaşımı, ek gıdaya "dört ile altıncı ayda başlanmalı" diyor ama bebeğin belirli aşamaları kaydetmiş olması gerektiğini de savunuyordu. Önce püre ile başlanır sonra bebekler zamanla çatal, kaşık, bıçak, bardak kullandıkları boylarına uygun masa ve sandalyede düzen ve özenle kurulmuş sofralarda yer. Bize yakın gelen başka bir yaklaşım BLW -ki Montessori'ye çok yakın bir felsefe ile hareket ediyor- altıncı ayda başlanması gerektiğini savunuyor. Onlar püre ve muhallebileri reddedip her şeyi çocuğa uygun boyut ve yumuşaklıkta hazırlayıp elleriyle yemesini salık veriyor. Bir de bildiğimiz klasik kaşıkla besleme yöntemi var. Bizim için en son çareydi bu yöntem ama hayat size kendi dersini vermesini bilir. Okumaya devam edin anlayacaksınız bizi...
Biz de "Altıncı ayları dolduğunda ve dik oturmaya başladıklarında ek gıdaya geçeriz." diye konuşmaya başladık (tabi ki doktorumuza danışarak...) Ama "Kendileri yesin, biz kaşıkla beslemeyelim" diye de düşündük. Düşündük, düşündük de bu kadar kolay değil işte her şey... ( Gidiyom gidemiyom geçiyom geçemiyom... )
Okuduklarımızdan anladığımız kadarıyla bizim bebeler zaten hazır olamazdı. Hem dik oturamıyorlardı hem de henüz beş aylıklardı; bir ay vardı. Hatta düzeltilmiş ayları üçtü. ( Bu kavramlar da hayatıma girmiş oldu... Kronolojik Yaş - Düzeltilmiş Yaş) Oğuz Bey "Yine erkenden dersine çalışmaya başladın" dedi. Güldük...Bu nedenle; rehberiniz ilk olarak doğru seçtiğiniz ve güvendiğiniz çocuk doktorunuz olmalı. Siz de araştırmalı ve kendisi ile işbirliği içinde olmalısınız tabi. Pek çok annenin doktorlara güvenmediğine, ters düştüklerinde söylendiğine şahit olduk. Bu durum her iki taraf için de hoş değil. Yılların emeği ile edinilmiş bir mesleğe saygı duymak ama aynı zamanda da bebeğini her şeyin önünde tutan anneye de anlayışlı ve özenli olmak gerektiğini düşünüyoruz. Doktorunuzu iyi seçin!
Velhasıl doktorumuz altı ayları dolmak üzereyken" katı gıdaya ufak ufak başlayın" dedi ki prematüre bebeklerin ek gıdaya geçiş serüvenü bambaşkaymış bunu da öğrenmiş olduk.Böylece biz de mecburen kaşıkla, püre ile başladık çünkü bebeklerimiz henüz dik oturamıyorlardı, emme refleksleri henüz kaybolmamıştı.. vs vs. "En azından alerji endişesini atlatmış oluruz" dedik. Dik oturmaya başladıklarında ise kendi kendilerine döke saça da olsa yiyebilmeleri için elimizden geleni yapacağız. İki bebekle ne kadar becerebilirsek tabi ki ;) Nasıl bir serüven olacak, inanın biz de bilmiyoruz. Çok uzun yazdım ama benim gibi sizin gibi pek çok anne vardır. Bir nebze de olsa destek olabilirsek, ne ala...
Hemen araya gireceğim ve en çok duyduğum dertlerden birini dile getireceğim: Anaanne, babaanne, konu komşu ve pek çok bebek büyütmüş çoooook deneyimli teyzeler! Biz böyle bir sorun yaşamadık çünkü aileleri ve çok bilmişleri uzak tuttuk bebeklerimizi büyütürken aldığımız kararlardan. Ama sağolsunlar anlatınca çok zorlamadılar ve yormadılar bizi. İnatçı çıktık ;))) Ancak çok fazla örnek duyuyoruz, görüyoruz. "Canı çekmiştir." deyip erkenden bebeğin ağzına bir şeyler tıkan çok anneanne babaanne var ya da "pirinç unla muhallebi yap yesin, nolcak" diyen pek çok çok bilmiş! Uzunca yazacağım bu konuda. Bu nedenle eşinizle ortak karar verebiliyorsanız elinizden geleni yapın ve doğru olduğunu düşündüğünüz şeyi yapın. Etrafınızdakilere de tatlı bir dil ile anlatın. Aksini yaparlarsa torunlarına, yeğenlerine bilmeden zarar verebileceklerini söyleyin. "Söylemesi kolay" diyorsunuz, duyuyorum. Haklısınız da. Aileleri karıştırmadan hareket etmek çok zor, biliyorum. Yine de bir yol bulabilmeniz için dua ediyorum...
Aslında neye dikkat etmeli, biliyor musunuz? Her bebeğin özel olması, farklı farklı gelişim ve ruhsal süreçlerden geçmesi, anne-babanın yaşam felsefesi ile ilgili bu konu. Anne baba ya da bebeği büyütenler ruhsal olarak ne kadar sağlıklı ise bebek de o kadar sağlıklı olmayacak mıdır? Nasıl büyütüldüğümüzü hatırlayın. Yanlışlarıyla doğrularıyla hepimiz anne sütüne, formül süte, mamaya veda etmedik mi? Elbette, doğruları öğrenmek ve doğru adımları atmak boynumuzun borcu. Ancak zamanla doğruların da değişebildiğini hatırlamanızı rica ederiz. 1950'ler ve 60'larda pek çok doktor bebeklerin üçüncü, dördüncü ayda ek gıdayla tanışmalarına neden oldu. Araştırmalar sürdükçe altıncı ayı doldurmaları gerektirdiğine karar verildi. Bundan elli yıl sonra bambaşka bir sonuçla karşılaşmayacağımızın garantisini kim verebilir? "Eee, bizim bebeklere olacak olan" diyen Sevgili Anne Babalar; bizlere de olan oldu, onlara da olacak. Siz sadece doğru uzmanlara ulaşın, doğru bilgileri edinin ve gönlünüzü ferah tutun. Beslenmek sadece fiziksel bir süreç değildir. Siz de bebeğiniz de mutlu iseniz, birbirinizi zorlamıyor ve yormuyorsanız; emin olun herşey güzel olacaktır ;)))
( Gidiyom nasıl olur bilemiyom ek gıdaya geçiyom hepinize kolaylıklar diliyom... )
Siz de kalbinizi dinleyin! Sevgiyle kalın...
Ek Gıdaya Ne ile başladık? Nasıl Başladık? Nasıl Bir Yol İzliyoruz? Ruh Halimiz Ne? Merak edenler buyursunlar...
Bu yazıyı yazarken faydalandığımız kaynaklar:
"Yazsak roman olur" diyebileceğimiz kadar çok kaynağımız var aslında. Yıllarca ders aldığımız hocalarımız, okuduğumuz ders ve ders dışı kitap ve yayınlar, bilimsel çalışmalar, gazete, dergiler ve internet kaynakları. Bir de hayatımıza birikimleriyle renk katan bir sürü güzel insan.
Okuyalım Bölümü'nde fırsat buldukça kitap yorumlarımızı da yayınlayacağız. Göz atmanızı tavsiye ederiz ;)
Burada sadece bilgi tazelerken faydalandıklarımız (insan ne de olsa unutuyor) , hakkında hiç bilgi sahibi olmadığımız konuları öğrenirken yararlandıklarımız ve konu ile doğrudan ilgisi olanları göz atmak için bulabilirsiniz:
Kitaplar:- Doğumdan İtibaren Montessorie. Paula Polk Lillard, Lynn Lillard Jessen
- Eskimolar bebeklerini Nasıl Sıcak Tutar?, Mei - Ling Hopgood
- Bilinçli Bebek, Aletha J. Solter
- Bebek ve Küçük Çocuk Bakımı 0 - 5 yaş , Amerikan Pediatri Akademisi
- O Tabak Bitecek mi?, Gill Rapley, Tracey Murkett
- Bebek ve Çocuk Yemekleri, Karen Ansel, Charity Ferreira
- http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/0-36ayliksaglikbakimeslenme.pdfhttp://www.thsm.gov.tr/upload/files/BEBEK%20BESLENMES_-WEB%281%29.pdf
- Dünya Sağlık Örgütü,
Amerikan Pediatri Akademisi,
Avustralya Ulusal Sağlık Araştırma Konseyi
ve UNICEF
- montessori bağlantılı
http://www.babyledweaningblog.com/2011/08/01/skip-the-plastic-with-baby-led-weaninggear-101/
http://livingmontessorinow.com/2014/05/13/the-montessori-weaning-table-and-babys-first-solid-foods/
https://www.montessori.org.au/schools/uk.htm
- blw bağlantılı
http://blwturkiye.com/2015/05/02/ay-ay-bebek-beslenmesi-1/
http://boyleykenboylee.blogspot.com.tr/2013/04/iyisiyle-kotusuyle-blw-baby-led-weaning.html#.VqQCq1L2Kfd
http://www.babyledweaningblog.com/2011/08/01/skip-the-plastic-with-baby-led-weaninggear-101/
- Bebeğin ek gıdaya hazırlığı ve başlama
http://www.babycenter.com/0_introducing-solids_113.bc?page=2
http://www.webmd.com/parenting/baby/baby-food-nutrition-9/starting-solid-food?page=2
http://www.parents.com/baby/feeding/solid-foods/starting-solids-guide/
http://www.askdrsears.com/topics/feeding-eating/feeding-infants-toddlers/starting-solids/faqs-about-solid-foods/solid-food-for-baby
http://www.rapleyweaning.com/assets/blw_guidelines.pdf
http://www.milliyet.com.tr/premature-bebegin-beslenme-takvimi-pembenar-detay-bebek-1405001/ http://www.prematureanneleri.com/ek-gidaya-geciste-dikkat-edilmesi-gerekenler/ http://www.bebekhastanesi.com/makale_detay.asp?MakaleID=46
http://www.mehmetturfanda.com/tr/article/desc/35475/bebeklerde-ek-besinlere.html
http://www.doktoramcam.com/Makale/Detay/premature-bebeklerin-bakimi/896
http://www.ayseoner.com.tr/beslenme/6-8-ay-yemek/adim-adim-ek-gidaya-gecis/
http://www.gurmebebek.com/6-8-ay/ek-gidaya-gecis-rehberi/300003,40763
http://bebekyapimbakimonarim.blogspot.com.tr/2012/12/ek-gdaya-baslama-meselesi.html
http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/0-36ayliksaglikbakimeslenme.pdf
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder